Illustratie

Crucifix van Paolo Veneziano

Onder de vierenvijftig kunstwerken die in het gidsje van de kerk - Antonio Nero, Chiesa di S. Giacomo dall'Orio Venezia - zijn opgenomen bevinden zich vloerfragmenten uit de twaalfde en dertiende eeuw, een beschilderd houten Crucifix van Paolo Veneziano uit het midden van de veertiende eeuw en werken van Palma il Giovane, Veronese, Francesco Bassano, Tizianello en Lorenzo Lotto.

Het schilderij dat meteen bij binnenkomst de aandacht trekt is de Madonna met heiligen van Lorenzo Lotto, een van de weinige werken van deze schilder die zich in zijn geboortestad bevinden. Het is een eenvoudige, aandoenlijke voorstelling, uitgevoerd in gedekte, warme kleuren, een typische uitdrukking van de destijds heersende religieuze stroming van bijna mystieke vroomheid als reactie op de polemiek van de reformatie.

Lorenzo Lotto: Madonna met heiligen

Illustratie

Tegen de achtergrond van een groenfluwelen gordijn houden twee zwevende engeltjes een kroon boven het hoofd van Maria, een verwijzing naar haar titel als Koningin des Hemels.

De zeer meisjesachtige Maria zit op een hoge troon en kijkt met een innige, bijna verdrietige blik in aanbidding neer op het Kind op haar schoot.

Het mollige Kind met de blonde krulletjes zit wat onhandig op de schoot van zijn moeder. In de linkerhand houdt het een papierrolletje, met de rechterarm zegent het de heiligen die aan weerszijden van de troon staan.

De vijfenzestigjarige Lotto schilderde dit altaarstuk tussen augustus en december 1546, net hersteld van een ernstige ziekte.

Jacobus de Meerdere, Andreas, Cosmas en Damianus

Volgens sommigen heeft hij, als dank voor zijn genezing, de heiligen Cosmas en Damianus op de achtergrond afgebeeld. Deze beschermheiligen van dokters en apothekers, herkenbaar aan de zalfpot en de spatel, worden echter in de opdracht van het schilderij genoemd, samen met de apostelen Andreas, herkenbaar aan het diagonale kruis waarop hij de marteldood stierf, en Jacobus de Meerdere, de patroonheilige van de kerk, herkenbaar aan de pelgrimsstaf in de hand en de hoed en reiszak op de grond rechts van hem.

Lotto heeft het schilderij gesigneerd en gedateerd zoals te lezen op het cartollino op de onderkant van de sokkel.

Maria Annunciata

Illustratie

Links van het koor staat een aandoenlijk beeldje van de Madonna Annunciata van een veertiende-eeuwse anonieme meester.

Maria houdt een spintol in de hand in plaats van een boek, de gebruikelijke iconografie in Byzantijnse voorstellingen van de Annunciatie.

Het beeldje, dat zich oorspronkelijk boven de ingang van de kerk van Santa Maria Mater Domini bevond, werd in 1972 naar hier overgebracht.

Vervolg naar Oude Sacristie