Palma il Giovane, Geschiedenis van de orde en het oratorium der Crociferi

Illustratie

Acht schilderingen op doek waarop de belangrijkste momenten uit de geschiedenis van de orde worden afgebeeld.

Tussen 1583 en 1591 - dank zij een gift van doge Pasquale Cicogna - versierde Palma il Giovane - schildersnaam van Jacopo Negretti, achterneef van Palma il Vecchio - de kapel met een unieke schilderijencyclus.

Acht doeken van 369 x 262 cm waarop de belangrijkste momenten uit de geschiedenis van de orde worden afgebeeld.

Dankzij de minitieuze aantekeningen van prior Balbi in het Libro di spese fatte per me fra Priamo Balbi per'l'hospetal delli Crosecchieri, hebben we een gedetailleerd beeld van de kosten van de bouw en de decoratie van het oratorium.

Het schilderij met de Aanbidding der Wijzen boven het altaar werd in de negentiende eeuw vervangen door Venetië in aanbidding voor de Madonna, toegeschreven aan de zeventiende-eeuwse Vlaamse schilder Pieter de Coster.

Links en rechts van het altaar hangen de 'geboortebewijzen' van de orde van de Crociferi: Stichting van de orde door paus Anacletus en Paus Paulus IV overhandigt de breve van de orde aan de Venetiaanse ambassadeur.

Op de wand tegenover de ramen hangen voorstellingen met betrekking tot het bezoek van senator - later doge - Pasquale Cicogna, begunstiger van de orde.

Palma heeft de gebeurtenissen gesitueerd in de ruimte waarvoor de doeken bestemd waren, het Oratorium en de kerk van de Crociferi. In deze ruimte woont Pasquale Cicogna de mis bij. Geknield voor het hoofdaltaar van de kerk ontvangt hij het bericht van zijn verkiezing tot doge.

Illustratie

Illustratie

Op het doek met het bezoek van doge Cicogna aan het oratorium kunnen we zien hoe het er aan het eind van de zestiende eeuw uitzag.

Achtereenvolgens: Senator Pasquale Cicogna neemt deel aan de mis, terwijl prior Priamo Balbi de communie uitreikt aan enkele vrome bewoonsters van het hospitaal; Pasquale Cicogna krijgt te horen dat hij tot doge gekozen werd en Tijdens zijn bezoek aan het klooster en de kerk op het feest van Maria-Tenhemelopneming wordt doge Cicogna ontvangen door de Crociferi, de pauselijke nuntius en verschillende vrome vrouwen.

Illustratie

Christo in gloria benedicente, il doge Renier Zen, la dogeressa e i Procuratori di San Marco, alcuni padri Crociferi e donne dell'ospizio, hangt aan de muur tegenover het altaar.

De procuratoren van San Marco zijn herkenbaar aan hun rode toga.Il Signor Borbone Moresino overhandigt de doge een breve met de Latijnse tekst Initium dimidium facti, een verwijzing naar de rol van de doge als stichter en weldoener van het hospitaal en het oratorium.

Het 'teken van het kruis', dat de ordebroeders op hun pij droegen, is vanwege ernstige beschadiging van de verflaag, niet zichtbaar.

De vier vrouwen in de rechterbenedenhoek zijn overduidelijk portretten. De individuele gelaatstrekken zijn met uiterste precisie weergegeven. Così ben colorite che sembrano vive, schrijft Ridolfi in 1648 in Le maraviglie dell'arte.

Prior Balbi overhandigt een geldstuk aan een zo te zien nog vrij jonge vrouw.

Illustratie

Een van de vrouwen krijgt een aalmoes van de prior van de Crociferi.











De cyclus in het Oratorio dei Crociferi behoort tot de beste werken van Palma il Giovane.

Palma combineert op perfecte wijze de narratieve, documentaire boodschap van de voorstellingen met een minutieuze weergave van de individuele portretten.

De boodschap is duidelijk. De goede leider van de Republiek Venetië wordt gekozen uit diegenen die zich hebben onderscheiden door Caritas, hun dienst aan de gemeenschap.

Vervolg naar Restauratie